Вітаем Вас на сайце народнага паэта Беларусі Пятруся Ўстінавіча Броўкі.
Пятрусь Броўка - паэтычны летапісец народнага жыцця, таленавіты паэт, творчая індывідуальнасць якога складвалася пад уплывам паслякастрычніцкага часу. Ён — сын складанай эпохі, што ўвабрала ў сябе стваральныя і разбуральныя пачаткі, вучыла верыць у нерэальнае, утапічнае, а затым — расчароўвацца ў ім. Гэта была эпоха, калі ад народа замоўчвалася злачыннасць улады, калі чалавека спрабавалі ператварыць у паслухмяны вінцік дзяржавы. Але разам з тым Кастрычніцкая рэвалюцыя адкрыла дзверы ў свет інтэлекту і мастацтва дзецям вёскі, сфарміравала іх аблічча, настроіла на высокую хвалю эмацыянальнага захаплення новым жыцём. П. Броўка, спасцігаючы скрутны час, памыляўся і сам, не страчваючы веры ў лепшае, у канчатковую справядлівасць і гуманізм.
Сябры, для Вас мы сабралі на гэтым сайце вершы Пятруся Броўкі, біяграфічныя звесткі, а таксама рэцэнзіі на творы паэта.
Сайт створаны ў межах Нацыянальнага Паэтычнага Парталу.
Суседзяў ведаў я такіх,
Што на сябе маліліся,
А мы з табой не галубкі, —
Мы часта і сварыліся.
Ці шмат няшчырасці цаны?..
Хай звонку ўсё ў іх ладнае.
А мы не ведалі маны,
Кахалі па-сапраўднаму.
Прыгледзь за іх размоваю
Да прыкрасці ласкаваю, —
Слюнявяць, шэпчуць. Словы іх
Агідна-саладжавыя.
А мы прайшлі жыццёвы час,
Было між намі рознае,
Мы цалаваліся не раз
З прысмакам солі слёзнае.
I мусім шчыра гаварыць —
Трапляла й недарэчнае,
Ды ў нас нічым не астудзіць
Гарачыні сардэчнае.
Радок габлюеш і стругаеш,
Каб ён за сэрцы браў глыбей,
А пойдзе ў кнігу — ты чакаеш,
Ці адгукнецца ён табе?
Ці шмат, з парогу да парогу,
Хацінак ён пераступаў,
Бо, выпраўляючы ў дарогу,
Яму ты гэтага жадаў.
Каб людзям быў, як хлеб, патрэбен
I каб высокі быў палёт,
Каб ім так распісацца ў небе,
Як піша часам самалёт!
Над полем мятлюгаю вецер загойкаў,
Тры родных браты узняліся на бойку.
Суровая сцежка да роднае хаты,
Ды моцна трымаюць браты аўтаматы.
Трывожнаю цішшу, марознаю ноччу
Дапытліва ўдаль прыглядаюцца вочы.
Калі пакідалі краіну з баямі, —
Пажоўклае лісце плыло над шляхамі.
Сюды па завеях з іх кожны імкнуўся,
I зноўку пад імі зямля Беларусі.
А поблізу недзе, за зграяй чужынцаў,
Знаёмыя вёскі, дарогі, гасцінцы...
Імкнецца іх трое наперад заўзята:
— Праб'ёмся дадому!
— Праб'ёмся дахаты!
Гітлер д'ябальскай натуры,
Брэша, лезе вон са скуры:
— Гаў, гаў, гаў... ды гаў, гаў,гаў...
Я даўно Маскву забраў.
Аж язык самлеў ад зморы...
А фашысцкіх трупаў горы
Узрастаюць на вачах,
Пад Масквою мосцяць шлях,
Ні адзін фашыст жывы
Не пабачыць век Масквы,
Хутка бегчы ім назад,
Дык брашы ж, пракляты кат:
— Гаў, гаў, гаў... ды гаў, гаў, гаў...
Смерць сабе ты набрахаў.
Таварышу я ўсё аддам,
Лепш дружба, чымся сварка,
Усё, як кажуць, напалам —
Кашуля,
хлеб
і скварка.
Сябра не кіну анідзе,
Гатоў, бяда здарыся,
Пуд солі з’есці у бядзе,
Што па лязу прайсціся.
Магу за дружбу пасці сам.
Чаго ж не даклярую —
Кахання к любай не аддам
I здрады не дарую!
Вам скажу, падружкі, штосьці,
Без падману, без прыкрас —
Прыязджаў марак у госці
На пабыўку ў свой калгас.
Хлопец просты, каб вы зналі,
I зусім не велікан.
А за ім, як мне казалі, —
Цэлы Ціхі акіян.
Паглядзела я — нясмелы,
Не падобна, што герой!
А як раз з ім пасядзела,
Дык не знаю, што са мной?..
Невясёлы, нават хмуры,
Не адзначаны нічым.
А паехаў, кінуў буру,
Буру ў сэрцы у маім.
Аднаго цяпер хачу я,
Ды не знаю, як прасіць,
Хай прыедзе і ўратуе,
З ім хачу я плыць і плыць!
Сягоння ў народа
Прыгожыя мары,
Навокал сады расцвілі...
А помніш, мой дружа,
Пажары, пажары,
Як бомбы над намі гулі.
Мы бачылі гора,
Мы зносілі раны,
I слёзы ліліся ракой...
А помніш, выходзілі
Мы партызаніць,
На смелы збіраліся бой.
Раслі і мужнелі
Атрады, брыгады,
Суровы і грозны быў час...
Ты помніш напады,
Жалезку, засады,
Як беглі фашысты ад нас.
Мы катаў разбілі,
Засеялі поле,
Навокал сады расцвілі...
Клянёмся, што болей
Фашыстам ніколі
Не быць на савецкай зямлі!
Ты кажаш, вочанькі ў яе
Блакітныя,
Нябёсныя!
А я іх бачыў, браце мой,
Віхурнымі і злоснымі.
З вачэй, ты кажаш, сінь плыве,
Душу тваю
Лагодзячы,
А я ў іх штормы праплываў,
На бераг ледзь выходзячы.
Ты кажаш, з воч пяшчоты піў,
Яны былі
Бязмежнымі,
Мяне ж праз іх агонь паліў,
Што ў жар кідала ў снежані.
Ды не крыўдую я, дарма,
Бо многа ў іх —
Прынаднага,
Без бляску гневу ў іх няма
Святла таго сапраўднага.
Я вочы гэтыя пазнаў
I вёснамі
I восенню,
Што ў іх на змену хмар ідуць
Усходы яснай просіні.
З-за лесу выплыла яно, —
Як белы пух,
Як ваты ком,
Пасля, як быццам палатно,
Затрапыхала над сялом.
Зары праменнае крыло
Яму перапыніла шлях.
Яно ж зайграла,
Расцвіло
I разгарнулася, як сцяг.
I неба ў чырвані, ў агнях
Загатавалася, як вар...
I нібы
Кропелька адна
Мне стуль скацілася на твар.
Душу маю ахутаў жар,
I думкі роем паплылі —
Што гэта кроў
Ці то сляза
Барацьбітоў, з якой зямлі?
А сцяг, што рос і далей плыў,
Не мог я зрокам абхапіць...
I думаў я,
Ці ўсё зрабіў,
Што мне належала зрабіць?
Не страшны здзекі, ні турма...
Не страшны здзекі, ні турма
Імкліваму, цвярозаму.
Нічога ў свеце больш няма
Мацней людскога розуму.
— Што чалавек той... ну і ну... —
Званы казалі, звонячы.
А я ж узяў і павярнуў
Раку з паўдня да поўначы.
Казалі так: — Усе памруць,
Не рушце справы боскія... —
А я ж узяў зваліў гару,
Зрабіў прасторы морскія.
Казалі так: — Які дзівак
Памчыць між хмар над доламі..
А я ўзляцеў і ўзняўся так,
Што не дагнаць анёламі!
За краты кінуўшы свабоду,
Тры правы даў фашызм народу:
Па першым праву нават волат
Сыдзе ў зямлю праз люты голад,
Другое — лепшае, бясспрэчна, —
Турма — жыллё для ўсіх навечна.
I забяспечан кожны трэцім:
Пайсці на фронт і там памерці.