Пяе Беларусь. Упрыгожаны хаты,
Свайго вызвалення святкуючы свята.
Вакол урачыста яна пазірае,
На свята сяброў дарагіх запрашае.
I я да іх слова прамовіць імкнуся:
— Вы волю прынеслі маёй Беларусі —
Згадаем жа дружбу і дні баявыя,
Вас клічуць на сходку сябры франтавыя.
Вас клічуць, як родных, браты-партызаны
На тыя мясціны, дзе білі паганых.
На месціны, дзе паламалі ім рогі —
Я выспу ведаю між бору,
Што нам казала ўсім: жыві!
Яна ў вайну была між мора
Слёз паднявольных і крыві.
На выспе гаманілі сосны,
Яе вартуючы спакой,
Там кожны жыў душой высозны,
Каго ні возьмеш, дык герой.
У сэрцах многіх выспа тая,
Бо зберагла ад мін і куль.
Цяпер, калі сыноў гукае,
Ляціць ёй водгук адусюль —
Ад скрыжаванняў гулкіх вуліц,
З далін, дзе нівы і сады;
Калі мільёны паміралі,
Каб засталося больш жывых,
Твае лісты мяне шукалі
Па многіх поштах палявых.
Плылі пялёсткамі малымі
Па-над абшарамі вайны,
А па дарозе перад імі
Гулі з агнямі перуны.
Былі ў лістах надзея, слёзы
I вера, што бяда міне.
I, абмінуўшы ўсе пагрозы,
Лісты знаходзілі мяне.
Яны ў вачах маіх кружылі,
Ці то спачынак быў, ці бой,
I, быццам птушкі белым крыллем,
Сеў былы салдат на ганку,
Ім дасціпна змайстраваным.
Задаволены, што ўранку —
Гул працоўны, несціханы.
У героя ордэн Славы
На бялюсенькай кашулі.
Ные рана з-пад Варшавы
Ад нямецкай чорнай кулі.
Але вочы яго рады,
Што мінулі завірухі,
Што стаяць у вішнях хаты,
Быццам тыя маладухі.
Клічуць дзверы хат гасцінна,
Ярка шыбамі заззялі.
Шкода, шкода, што хаціны
Шмат каго не дачакалі.
Горды сцяг перамогі.
Кроў братоў і сыноў.
Франтавыя дарогі
Грозных,
чорных гадоў.
Дым уедлівы, горкі,
Сталі плаўленай гром,
Смерць пад кожным узгоркам,
Смерць пад кожным кустом.
Мы ж дарогамі смерці
Непахісна ішлі,
Гора клала на сэрцы
След, як танк на зямлі.
Ў ботах кірзавых ногі
Не маглі адпачыць.
Франтавыя дарогі,
Мне хочацца гэтае слова
Для вас не з трыбуны сказаць,
Мне хочацца сэрцаў размовы
Як можна хутчэй паяднаць.
Каб кожны, жадаючы міру,
Што мог, дзеля міру стварыў.
Тут нашаю моваю шчырай
Савецкі Саюз гаварыў:
— Даб’ёмся сяброўскае згоды,
Пакончым са зброяй навек!
I з гэтаю думкай заўсёды
Савецкі жыве чалавек.
Прэч бамбавозаў прапелеры,
Танкам — дарогі нідзе,
Побліз Нью-Йорка, ў Нью-Джэрсі,
Машына ў званках звініць,
Джэкі, і Майклы, і Джэсі —
Дзіцячы народ гудзіць.
I вось невялікі прыпынак.
Дзяцей ужо — цэлы рой.
Марожаншчыка машына
Да неба ўзняла настрой.
Навокал, як мак таўчэцца,
Хоць вушы бяры заткні...
Я думаю, нашы дзеці
Такія ж, як і яны.
Глядзіш на таго малога,
Ну як яго не любіць,
Што хочаш ляпі з такога,
Вайсковы аркестр
на Брадвеі расквечаным грае,
Трубы грымяць,
трубы хлапцоў у салдаты склікаюць.
Скачуць рэкламы,
скачуць у небе высокім.
Дзьмуць музыканты, —
здаецца, што трэснуць іх шчокі.
Трубы блішчаць,
толькі ярчэйшае золата, можа,
Быццам га
1. МЫ З ХІРАСІМЫ
Гэта не можа,
Не можа забыцца,
Што я пабачыў
У шведскай сталіцы,
Тое, што кінула
Горасны боль мне —
Летам у часе кангрэса
Ў Стакгольме.
Ранкам аднойчы
Ішоў я з сябрамі,
Дзень быў пагодны —
Сонца з вятрамі,
Сонца на плошчах і вуліцах
Грала,
Кожная дзеўчына
Кветкаю ззяла.
Ім падпявала
Сіняе мора,
Дзе тое ў свеце, здавалася,
Гора?
Сягоння ў народа
Прыгожыя мары,
Навокал сады расцвілі...
А помніш, мой дружа,
Пажары, пажары,
Як бомбы над намі гулі.
Мы бачылі гора,
Мы зносілі раны,
I слёзы ліліся ракой...
А помніш, выходзілі
Мы партызаніць,
На смелы збіраліся бой.
Раслі і мужнелі
Атрады, брыгады,
Суровы і грозны быў час...
Ты помніш напады,
Жалезку, засады,
Як беглі фашысты ад нас.
Мы катаў разбілі,
Ляжыць салдат ля пераправы,
Каля маленькае ракі.
Ляжыць салдат
Вялікай славы,
Крывёй здабытай на вякі.
Шуміць пад ім гушчар зялёны,
Плывуць аблокаў караблі.
Ён паў,
Пазбавіўшы палону
Вось гэты кут сваёй зямлі:
I лес ва ўзорах журавінных,
I луг з расянаю травой,
I тыя светлыя хаціны,
Што сталі дружна над вадой.
I сад, шумлівы напрадвесні,
I піянерскія кастры...
Ляжыць салдат
Да сцен Будапешта
З Дунайскіх палян
Савецкі, адважны
Ідзе капітан.
Ідзе ён, прайшоўшы
Праз боек віхор,
Таварыш Астапенка, —
Парламенцёр.
Да сцен Будапешта
Выходзіць герой,
Сцяг міру ўздымаючы
Над галавой.
I помніць удзячны
Венгерскі народ —
Той сцяг ён трымае
Каторы ўжо год.
Хай куля герою
Праз грудзі прайшла,
Жыве ён, бо ў сэрцы
Багата святла.
Ён волю з радзімы,
Паставілі шмат год назад
Вайне мы кропку агнявую.
Ізноў жыццё ідзе на лад —
Арэм, і сеем, і будуем.
Уцеха — воінам былым,
Прастор для пошукаў юначых,
Мы ўсе цяпер жывём адным,
Каб больш крыві і слёз не бачыць.
Нам кожны друг — жаданы госць,
Яго прымаем мы гасцінна,
Бо сэрцы нашы ўсе, як ёсць,
Любові поўны да Айчыны.
Дзе б ні хадзіў ён, дзе б ні быў —
Усюды ласку ён пазнае...
Зашумелі плошчы, паркі,
Поле ў сонцы — залатое.
У чырвоных сцягах, яркіх,
Наша свята веснавое.
Ці ты ў горадзе, ці ў полі —
Над галовамі іх многа —
Гэта сцягі нашай Волі,
Гэта сцягі Перамогі.
Узнялі мы іх старанна,
Хай плывуць крылатым роем —
Колькі воінаў адданых
Абрасілі іх крывёю.
Сцягі, сцягі... лашчаць вока, —
Узняліся ў стройным маршы...
Пранясём жа іх высока,
Будуць помніць гарады, і вёскі,
I Дняпро,
I Прыпяць, і Бяроза,
Як праходзіў з войскам Ракасоўскі
На заход па вогненнай дарозе.
I нясуць танкісты і пяхота
Волі сцяг,
Асветлены зарою,
Ні бары густыя, ні балоты
Не спыняюць воінаў-герояў.
Нашы маці з чыстаю слязою
Кажуць ім
Прыветлівыя словы,
Ім насустрач і дубы, і хвоі
Нахіляюць радасна галовы.
Гітлер д'ябальскай натуры,
Брэша, лезе вон са скуры:
— Гаў, гаў, гаў... ды гаў, гаў,гаў...
Я даўно Маскву забраў.
Аж язык самлеў ад зморы...
А фашысцкіх трупаў горы
Узрастаюць на вачах,
Пад Масквою мосцяць шлях,
Ні адзін фашыст жывы
Не пабачыць век Масквы,
Хутка бегчы ім назад,
Дык брашы ж, пракляты кат:
— Гаў, гаў, гаў... ды гаў, гаў, гаў...
Смерць сабе ты набрахаў.
За краты кінуўшы свабоду,
Тры правы даў фашызм народу:
Па першым праву нават волат
Сыдзе ў зямлю праз люты голад,
Другое — лепшае, бясспрэчна, —
Турма — жыллё для ўсіх навечна.
I забяспечан кожны трэцім:
Пайсці на фронт і там памерці.
Гомель. Сож...
Дачакаліся светлых часін.
Знікла чорная ноч
Гвалтавання і жаху.
Сыпле золатам восень
На попел руін,
I па вуліцах
Крочаць героі на захад.
Слава ім,
Што ў баях свой праславілі сцяг,
Ён над горадам сёння
Лунае высока.
Сож гудзіць...
I на стромых яго берагах
Беларуская песня ўзляцела, што сокал.
Крылляў болей зламаць
Не падолее кат.
Блізка ўся Беларусь,
Фрыц стары Вільгельм Фонбот
Па шашы кульгаў на фронт.
Ён пацеў, пыхцеў, стагнаў,
А рашуча разважаў:
— Раз татальны ёсць загад,
Значыць, добры я салдат.
Фюрэр знае мне цану,
Што ж, я выйграю вайну.
Як індык, надзьмуўся фрыц,
Са ўсяго на свеце кпіць:
— Я, стары ваенны воўк,
Хоць адзін пайду на полк.
I панёс ён,
I панёс...
Ледзь не ўзняўся да нябёс.
Толькі раптам гонар знік —
Хай дрыжаць фашысты перад смерцю,
Знішчым іх, наперад ідучы.
Клічуць нас загубленыя дзеці,
Клічуць сёстры з плачам уначы.
Прыпеў:
Наш удар не стрымаць,
Нашы пушкі грымяць.
Не даруем фашыстам ніколі,
Мы ідзём, Беларусь,
Мы прыйдзём, Беларусь,
I пазбавім цябе ад няволі.
Вытры, маці, горасн
Не можа ён забыць часін,
Тае суровае пары,
Калі ў агні, ў дыму руін
Кідаў ён горад на Дняпры;
Калі з-пад смерці і жуды
На ўсход выводзіў паравоз,
Глыбока раніўшы тады
Душу на боль дзіцячых слёз.
Нямала дзён таму прайшло.
Пад рокат куль, пад бомбаў свіст,
Хай шлях задзьмула, замяло,
На фронт спяшае машыніст.
Братоў трымаюць у бядзе
Фашысты, ўзяўшы у палон.
Разлік снарадамі.
Паганую набрыдзь, натоўпы фашыстаў
Агнём размятаюць артылерысты.
Зарыюцца каты, залезуць у дзоты,
Ды дзе ім схавацца ад нашай пяхоты, —
Няпрошаных госцяў, чужынцаў праклятых
Пяхота знішчае штыком і гранатай,
А коннікі ветрам прамчаць над палямі —
Дагоняць, на часткі пакрояць клінкамі.
Бандытаў, да працы чужое ахвочых,
Знішчаюць танкісты, бязліт
Уранку,
Толькі бойка адгула,
Баец ішоў па вуліцы сяла.
Над пажарышчамі
Курыўся дым і чад,
Касцямі грукаў абгарэлы сад.
Бязлюдна скрозь. Пуцінамі вайны,
Што мерцвякі, тырчэлі каміны.
I, прыхінуўшыся да попелу нічком,
Дзяўчынка маці клікала з плачом.
Баец да розных жудасцей прывык,
Але сляза скацілася на штык, —
Малую ўзяў, пяшчотна прыгарнуў,
Абцёр ёй твар, паесці даў...
Адчуў,
На край наш любімы фашысцкія орды
З разбоем і смерцю прыйшлі.
I выйшлі змагацца за чэсць і свабоду
Сыны беларускай зямлі.
Прыпеў:
Ой, чаго так рана-рана
Зелен бор шуміць.
То сышліся партызаны,
То выходзяць партызаны.
Ворага крышыць.
Бандыты прынеслі пажараў зарніцы,
А людзям нязлічана ран.
Не п
Перад восеньскім прасторам,
Перад полем, перад борам,
Перад ранняю заранкай.
Прысягала партызанка:
— За вінтоўку я ўзялася
I клянуся родным сынам
Гадаў біць, каб кроў лілася
Тых паганцаў да Берліна.
Не раскажуць нават лозы,
Дзе ляжыць бандыт каторы...
Нашых матак льюцца слёзы, —
Будзе маткам катаў гора.
Між лясоў сваіх, балотаў
Будзем гадаў біць знянацку...
Чацвёра сутак бой ішоў няспынна,
Грымела дзень і ноч заслона наша агнявая,
Суняўся бой. Прывал у лесе на гадзіну.
Пад'ехала і пошта палявая.
Былі мы вельмі ўсцешаны, вядома,
Прыемнай нечаканасцю такою, —
Здавалася, што кожны з родным домам
Пагаварыў тады усёй душою.
Па ўсіх кутках займалася гамонка,
Для сэрца незабыўныя хвіліны:
Байца-сапёра прывітала жонка
Побліз Віслы хаціна,
Пры хаціне садок.
Маладая палячка
Свой сплятае вянок.
За раку паглядае,
Быццам вішня сама, —
А яго ўжо не чутна,
А яго ўсё няма.
Сталі яблыні вышай
У гамонцы лістоў,
Ужо шостае лета,
Як на захад пайшоў.
Час яму б і вярнуцца,
Хоць паход і цяжкі —
Немалая ж дарога
Аж з-пад Волгі-ракі.
Стася хлопца чакае,
Хоць мінаюць гады...
Чым запаў ён у сэрца,
Хачу я, каб вечна у сэрцах жылі
Геройскія справы савецкай зямлі.
Бары векавыя, бярозавы шлях,
Праслаўце героя, праслаўце ў вяках!
Дык здымем жа шапкі, браты і сыны, —
Было гэта ў часе Айчыннай вайны:
Бліз Нёмна варожы ішоў эскадрон,
Казаха-разведчыка ўзяў у палон.
Салдатам рашыў афіцэр паказаць,
Што вельмі няцяжка з такім ваяваць.
— Ну, што ты дзічышся! — крычыць афіцэр. —
Вуглы яе дзікай травой параслі,
Па шыю схавалася ў процьму сырую,
Прыжмураным вокам
Глядзіць з-пад зямлі,
Як быццам на свет і на сонца крыўдуе.
Увойдзеш — паветра грудзям не стае,
Няйначай, ўскапана магіла якая.
Прабіліся зерні
З-пад столі яе,
Бо ўцемры таксама сядзець не жадаюць.
А побач узняўся збудованы дом
З вясёлым паглядам, смалісты, сасновы...
А мы і зямлянку
Народнае дзякуй Маскве, Ленінграду,
Сібірскім прасторам, вышыням Урала,
Расіі вялікай, сыноў што паслала
Зямлю Беларусі адбіць ад нападу,
Ад смерці прыгоннай,
Ад чорнай навалы.
I ворага збілі суровай атакай.
Расіі вялікай — народнае дзякуй!
Паклон вам, паклон вам, дпяпроўскія хвалі,
I Кіева вежы, і ўзгор'і Карпатаў!
Вы ворага гналі з уласнае хаты,
Але вы ў нядолі сястры не кідалі.
На ўзгорку
Побліз ціхае ракі
Мы пасадзілі стройныя таполі,
Каб срэбрам лісця праслаўлялі волю
Пад сінім небам нашым праз вякі.
Раўнюткімі радамі
Па краях
Мы пасадзілі белыя бярозы,
Няхай шумяць,
Што больш ніколі слёзы
Не заблішчаць у матак на вачах.
А на дарожкі,
На алеі скрозь
Прыйшлі яліны, яблыні і клёны,
Няхай пад іхнім
Гоманам зялёным
Спявае сёння наша маладосць!
Дамоў вас чакалі. I з кожнае хаты
Глядзелі трывожна на шлях, на гасцінец
То маці, то жончыны вочы. Вас звалі
Дзіцячыя твары двума васількамі.
Дамоў не прыйшлі вы. Пад выбухі залпаў
Вы храбрымі палі. Мы вас не забудзем!
Вы храбрымі палі. Мы вас не забудзем.
Вы з намі, пакуль неўгамонныя сэрцы
Не сціхнуць ў нас біцца, пакуль наша сонца
Высока-высока плыве над зямлёю, —
Ноч вясновая каротка.
Спіцца Настачцы салодка.
Вецер ходзіць ля акон,
Сніцца ёй прыгожы сон —
Карагоды ля ракі,
I падружкі, і вянкі,
I сукенкі новыя...
Смачны сны вясновыя!
А пад ранне, ледзь чутно,
Быццам грукнуў хто ў акно,
Задрыжала хатачка...
Разважае Настачка —
То дзятлы ў сасонніку,
То каліна голлейкам,
То каменнем рэчанька...
Не прачнецца дзеўчынка, —
Пакрыліся пожні
Зялёнай травою,
Вясна нас вітае
Сваёю красою.
Ідзём за плугамі
Мы, вольныя людзі,
Свабодна ўздыхнуўшы
На поўныя грудзі.
Ад ворагаў лютых
Адбілі багацце.
У кожнай расінцы
Нам свеціцца шчасце.
Не топча палеткі
Захопнік-чужынец,
Для нас расцвітаюць
Сады па краіне.
Мы сеем на полі
Вясновымі днямі
I зноўку будуем
Дамы за дамамі.
I сонца ўзнялося
Давайце рамоўкі наладзім,
Каб роілі пчолы вясною,
Каб ліпы ў расквечаным садзе
Шумелі крылатай сям'ёю.
Каб кветак вясновых багацце
Злілося з гамонкай пчалінай,
Каб пахі з усіх сенажацяў
Сышліся да новай хаціны.
I мы, што змагаліся мужна,
Рупліва засеем загоны
Таксама з'яднана і дружна,
Па тым жа адвечным закону.
Устае наш дзень вясенні
З перамогай на заходзе.
Возьмем сеўні,
Возьмем сеўні,
Час на поле нам выходзіць!
Грайце ж вы, вятры-гарністы,
Шмат герояў стрэнуць хаты,
Зернем чыстым,
Зернем чыстым
Загудзіць наш край багата.
Чуем родных, сэрцам чуем —
Хутка вернуцца шляхамі.
Рунь густую,
Рунь густую
Ім рассцелем дыванамі.
Чэзне вораг, нікне густа...
Добрыя навіны!
Прычакаў Іван Капуста
Радаснай часіны.
Тры сыны яго, салдаты,
Нішчаць набрыдзь злую —
Б'юць за Одэрам гарматы,
Бацька хлопцаў чуе.
Хай жа знаюць, што старому
Шлях праклалі ясны, —
Гоніць з Прусаў ён дадому
Статак свой калгасны.
Ці ідзе ён праз сасоннік,
Ці ідзе палянкай, —
Усё гамоніць і гамоніць
Трубка-берасцянка.
Мінск — сталіца роднае краіны,
Адышлі пакутныя часіны,
Да цябе шляхі ўсе і пуціны,
Мы цябе падымем з-пад руінаў.
Многа знёс ты катавання, болю,
Знёс усё, і вораг не падолеў.
Ты, як волат, пастаяў за волю,
Ты нам любы сёння, як ніколі!
Родны горад! Нашае багацце!
Мы хвіліны дарма не патрацім,
Мы сваёй не пашкадуем працы —
Адбудуем светлыя палацы!
На тваіх узгорках і на долах
Сасновы бор — прасторны дом,
Жыві, дзе сэрцу люба,
На пні, над ціхім ручаём
Сядзіць Андрэй Кашуба.
Бяжыць задумліва ў трысці
Дарожка вадзяная...
— Ну што ж, куды цяпер ісці? —
Ён сам сябе пытае.
Хадзі хоць з ранку да начы
Па выспах ды гушчарах —
Кругом, хоць плач, хоць закрычы,
Балоты ды імшары.
Ды каб жа хоць душа адна
Натрапіла дзе ў горы.
Звініць сасонка, як струна,
На Беларусі
Па вёсках ідуць пагалоскі —
З'явіўся Кастусь Каліноўскі.
Чаму так назвалі хлапца — невядома.
Ці, можа, што у світцы ён шэрай знаёмай?
Ці, можа, што мае блакітныя вочы?
Ці, можа, што тайна з'яўляецца ўночы,
Што мужны ён з твару,
Што немцам ён — кара:
Як прыйдзе, успыхнуць у катаў пажары
І ляжа, пабітая, ўпокат пачвара.
А покуль збяруць акупанты пагоню —
Вам, сябры, раскажу,
І далёкім і блізкім,
Пра журбу,
Што ніяк не прагнаць з галавы:
Захацелася мне так сягоння да Мінска, —
Ды навошта казаць,
Самі знаеце вы.
На вайне, між атак,
Між цяжкімі баямі
Выпадае на момант
Для спачынку нам час.
Паглядзіш —
Журавы праплываюць ключамі —
Колькі думак яны забіраюць ад нас!
Крыкнуць хочацца ўслед:
— Прашуміце вы крыллем
Каўказ! Ты праменнямі сонца спавіты,
Славуты сваёй прыгажосцю спрадвеку,
Сыны твае — з гордай душою, адкрытай
I чыстай, як снег на вышынях Казбека.
Як срэбра, звініць іх праўдзівае слова,
Іх дружба не ведае межаў, як мора,
Над імі, узняўшы ў аблокі галовы,
Стаяць мудрацамі задумныя горы.
Яны паглядалі, як дзеды і ўнукі
Заўсёды аддана сяброўства віталі,
Звоняць рэкі з ручаямі,
Расшумеліся дубровы,
Над палямі, над барамі
Кліч праносіцца вясновы.
Гэты кліч напоўніў грудзі,
Пралятае рэхам мужным:
Хутка бой апошні будзе,
Хопіць сілы. Мы адужым!
На шляху ў паходным строі
Рана-рана,
На світанні,
Чуюць коннікі-героі
Голас родны з-пад Кубані:
— Вы сячыце чужаніцаў,
Прыбівайце капытамі!
Сеем, сеем мы пшаніцу,
Край мой! ты памятны мне
Ранкам сваім прамяністым,
Гоманам шумных гаёў
З першым павевам вясны.
Сінія кубкі азёр,
Звон ручаёў серабрысты
I ў берагах задуменных
Ціхія плыні Дзвіны;
Пушчы, дубровы, гаі,
Над голлем шумлівы вятрыска...
Сцюжу наслала на ўсё
Лютая гэта зіма!
Край мой, дзяцінства маё,
Песень натхнёных калыска,
Нашы дарогі-шляхі!..
Сэрцу спакою няма...
Над полем мятлюгаю вецер загойкаў,
Тры родных браты узняліся на бойку.
Суровая сцежка да роднае хаты,
Ды моцна трымаюць браты аўтаматы.
Трывожнаю цішшу, марознаю ноччу
Дапытліва ўдаль прыглядаюцца вочы.
Калі пакідалі краіну з баямі, —
Пажоўклае лісце плыло над шляхамі.
Сюды па завеях з іх кожны імкнуўся,
I зноўку пад імі зямля Беларусі.
А поблізу недзе, за зграяй чужынцаў,
Хутка вызваляцца гонi
З-пад уцiску, з-пад прымусу,
Будзем сеяць, беларусы,
На ўсход сонца чыстым зернем…
Смерць на захад мы павернем!
Мы вясну сваю спаткаем, —
Дождж праменны зацярусiць…
Будзем сеяць, беларусы!
Прыйдзе рунь да нас з расою,
А на захад — смерць з касою.
Зацвiтуць ля новай хаты
Зноўку яблынi i грушы.
Будзем сеяць, беларусы!
Закуваюць нам зязюлi,
Не спіцца старому ўначы,
Балюча на сэрцы і горна,
Сцямнела даўно на двары,
Ды сон не схіліў галавы.
Ён выйшаў... Гамоняць бары,
I неба марознае зорна
Над шляхам, што простай струной
Ад Мінска ляжыць да Масквы.
Прынеслі ўспаміны яму
Маўклівыя, снежныя далі:
Калісьці па гэтых мясцінах,
Прарэзаўшы пушчы, лясы,
Машыны ішлі чарадой,
Над голлямі песні ўзляталі
I ніклі далёка між хвой,
За родны сэрцу край, за ўсе пакуты нашы,
За здзек, за кроў, за смерць —
Разлічымся цяпер.
Кавалі помсту мы, глыбока боль схаваўшы,
Расплата надышла, — падбіты дзікі звер.
Бягуць рабаўнікі, фашысцкія салдаты.
Сляды гвалтаўнікоў — пажараў чорны дым,
Плач матак і сірот над спаленаю хатай,
Драпежнікаў разгул. Давайце помсціць ім!
Бягуць яны назад ардою палахлівай,
На ўсю акружку дзед Панас
З даўнога быў вядом,
I ганарыўся ім калгас
Як лепшым пастухом.
З вясны да восені глухой
Ён знаў адзіны шлях —
Вадзіў вялізны статак свой
Па пушчах і лугах.
Хадзіў гаямі, між сасён,
Пад шум духмяных траў,
На берасцянцы часта ён
Хвалу жыццю спяваў.
Ды вось пракляты ліхадзей
Напаў на родны дом, —
Прарэзаў ясны летні дзень
Вайны знішчальны гром.
Я ведаю, — высахнуць слёзы,
Прагоніць чужынцаў народ:
У гневе бары над Бярозай,
I помстаю грукае лёд.
Вы з помстаю выйшлі, — вас многа,
З-пад пушчаў, з-пад хмурых лясоў.
Мы знаем: для нас — перамога,
А гібель — для вырадкаў-псоў.
Дык біце з гаёў і палянаў,
Расплаты наблізіўся час.
Мы з вамі, браты-партызаны!
Страчайце, ідзём мы да вас!
Мы з вамі па зброі адзіны
Свой атрад паміж лясоў
Вёў таварыш Бумажкоў.
Гнеў народны запалаў,
Партызаніць іх паслаў.
Сотня храбрых, як адзін,
Кожны з іх адданы сын.
Партызанам баявым
Смерць не страшная зусім,
Бо яны ад чужаніц
Выйшлі край свой бараніць.
Вось ідуць яны ў глушы,
Помста пеніцца ў душы,
Раптам чуюць, дзесь гудуць —
Танкі ворага ідуць.
Акружыўшы ў лесе шлях,
Лёг атрад па двух баках.
Ірвуцца снарады на полі
Над п'янай фашысцкай ардою,
I танкі ў імклівым разгоне
Ад ворага чысцяць шлях.
Узнятая мужнаю воляй,
Палітая нашай крывёю,
Не будзеш ніколі ў палоне,
Любімая наша зямля!
Мы вынесем боль маўкліва,
А банды загінуць прымусім,
Наш сонечны край прамяністы
Не знішчыць раз'юшаным псам!
Для нас наліваюцца нівы
I спеюць сады Беларусі,—
Дрыжыце, падлюгі-фашысты,