На жаль, іх хапае сягоння,
Такіх, што ў крыўлянні двухлікім
Крычаць аб жалезнай заслоне,
Збіваюць людзей з панталыку.

Хачу я тым людзям параіць:
Не верце, вам хлусяць багата,
На розум абруч узганяюць,
На вочы навешваюць краты.

Жывём мы адкрыта і проста
I ўзводзім будовы якія!
Падумайце толькі, навошта,
Навошта заслоны нам тыя?

Растуць пад кватэры палацы,

Адпачынак прыйшоў.
Цешуся шчаслівы
I ў свой кут, да бацькоў,
Прыязджаю ў жніва.

Уваходжу я ў дом.
Здзіўлена гляджу я —
На сцяне, пад акном,
Серп стары сумуе.

Што ж ты, серп, спіш, як пан,
Годзе спаць, даволі!..
Адгукнуўся камбайн
Мне аднекуль з поля.

У яго між жытоў
Лепш, відаць, з упраўкай;
Значыць, серп адышоў,
Як стары, ў адстаўку.

Слухай, серп, галавы

Мне хочацца гэтае слова
Для вас не з трыбуны сказаць,
Мне хочацца сэрцаў размовы
Як можна хутчэй паяднаць.

Каб кожны, жадаючы міру,
Што мог, дзеля міру стварыў.
Тут нашаю моваю шчырай
Савецкі Саюз гаварыў:

— Даб’ёмся сяброўскае згоды,
Пакончым са зброяй навек!
I з гэтаю думкай заўсёды
Савецкі жыве чалавек.

Прэч бамбавозаў прапелеры,
Танкам — дарогі нідзе,

Ён праразаецца здалёк
Агнёў рэкламным крыкам.
Вялікі, кажуць нам, Нью-Йорк,
I сапраўды — вялікі.

У небаскробаў гонкі рост,
Ну што ж, размах заморскі.
А вось і Бруклінскі той мост, —
Стаіць наш Маякоўскі.

Хачу яго я запытаць,
З дарогі ён з якое.
I небаскробаў не відаць
Мне за яго спіною.

Што небаскроб яго даўжэй,
Праверыць можна мерай,
Ды Маякоўскі іх вышэй,

Сілы чорныя на свеце,
Ненавіснікі жывога,
Сотні катаў і кацюг
Ладзяць базы для знішчэння,
Вакол нас узвесці хочуць
Чорны круг.

Ёсць прыслушнікаў нямала,
Што за долар прадаюцца
I гатовы да паслуг.
Што ім кроў дзяцей і матак,
У вачах адно свіціцца
Чорны круг.

Але ў нас сяброў мільёны,
Што за мір ўзнімаюць сёння
Неадольны грозны рух.
I не ўдасца ліхадзеям

Гульні, скокі, воч іскрыстасць,
словы шчасця і кахання...
Сёння радасным юнацтвам
у палон Масква забрана,
I здаецца, маладзее ўсё на свеце,
ўся планета,
Калі песні запявае
Моладзь свету,
Молад

Не ахопіш вачамі —
Нівы, пожні, ралля...
Скрозь яна
Перад намі —
Наша маці-зямля.

Дол шырокі калгасны,
Гоні, пушчы, лясы...
Рэчак
Сінія пасмы
I дарог паясы.

Гэта ўсё дарагое
Я ад малку люблю.
Хто ж не любіць
Душою
Нашу маці-зямлю!

Яна ж корміць і поіць,
Апранае адна.
Выйдзі,
Глянь ты вясною,
Як гамоніць яна!

Трактарамі, плугамі,
Пышным цветам садоў,
Ручаямі,

Трэці тыдзень дождж ідзе,
Цярусіць...
Я гляджу на неба і злуюся —
Не такога мы чакалі ў маі,
Без канца слязіцца, палівае.
Пазавешаны блакіт і просінь
Коўдрамі такімі, як увосень,
Чорнымі, калматымі, густымі,
Волавам сцюдзёным налітымі.

Трэці тыдзень дождж ідзе,
Цярусіць...
Я гляджу на неба і злуюся —
Сонца мала гэтак, як ніколі,
Дождж, ды з навальніцамі заўзята

Хацеў бы часіны такой прычакаць,
Каб суддзяў пабачыў я гэтак:
Сядзяць —
Задаволена ў залу глядзяць,
I сэрцы іх шчасцем сагрэты.

Забытыя словы: прысуд і турма,
Не чутна аб кары ні разу,
Не то што забойцаў —
Зладзеяў няма,
Няма ўжо ніякай абразы.

Даўно ужо суддзі не чуюць маны,
Не знаюць зняваг і рабункаў,
Не справы злачынстваў прад імі відны,
А кветкі і горы дарункаў.

З кім параўнаць тваю сілу і славу?
Гордым цябе караблём называлі,
Што ж, карабель ты стэповы па праву.
Песень нямала табе праспявалі,
Варты ты песень, бо працаю дбайны.
Слава камбайну!

Мы ўзбагацілі з табою Айчыну,
Колькі ты вызваліў працы людское —
Жнеі, касцы парасправілі спіны,
Годзе гібелі з сярпом і касою.
Зерне да зерня збіраеш старанна.
Слава камбайну!

З Мінска да Масквы — дарога блізкая,
Гэтую дарогу я люблю —
Пад крыламі
Воблакі пабліскваюць;
Зрэдку дзе аконцы на зямлю.

А праз іх — хаціны, што гарошыны,
Возера не возера — ставок!
Лес
Зялёнай хусткаю пад Оршаю
I Дняпра ў Смаленску паясок!

Час ідзе.
Гляджу на дол, вышукваю, —
Дзе ж Масква?
Хвалююся ўвесь час.

Чутна песня,
Песня чутна,
Аж гайдаюць дрэвы голлем,
Чуцен гоман між барамі,
Беларускімі шляхамі:
— Ой, Дняпро, Дняпро магутны!
Ты яднаеш наша поле
З украінскімі палямі,
Ты яднаеш нашы сэрцы
З украінскімі братамі.
Добра жыць
Пад небам сінім,
Пад сваім, пад ясназорым,
Дзе ўсе людзі маладыя,
Дзе ўсе песні агнявыя —
На Савецкай Украіне:
Дзе бязмежныя прасторы,
Плыні рэчак люстраныя,

Рассунуўшы сосны
Плячамі, што волат,
Пад Мінскам ўздымаецца
Трактарагорад.

Высока кавальскія цэхі
Пасталі
На месцы, дзе немцаў
Ў кацёл заціскалі.
[...]

На новай будове
Працуюць заўзята
Са ўсёй Беларусі
Хлапцы і дзяўчаты.

Хоць многія з іх
Маладыя гадамі,
Але ўжо выдатнымі
Сталі майстрамі.

Слухмяна ім кельма,
I цесля,
I молат...
Тут будзе збудованы
Трактарагорад.

Папрыходзілі з войска
Баявыя салдаты.
Хто бацькоў дачакаўся,
Хто сыноў, а хто брата.

Зноўку дружнай сям'ёю
Пачалі будавацца,
Весялейшымі сталі
Нашы сёстры і маці.

Сонца сёння высока
Над палеткамі ўстала,
Ды усіх працавітых
За сяўнёю спаткала.

Леглі ў полі барозны,
Леглі ў полі, што хвалі,
Сейце, сейце зярняты,
Каб дружнейшымі сталі.

Сейце, сыпце зярняты

Згадаў я сягоння
Дунай і Мараву,
Як быццам нядаўна
Ад сцен Браціславы.

Славацкія рэкі,
Карпацкія горы,
Здаецца, вас бачыў
Я толькі учора.

Я рады. Хоць раз
Мне пабыць давялося
На Татрах,
Дзе жыў легендарны Яносік.

Я рады, што ўбачыў
I ўнукаў героя —
Пабыў, пахадзіў
Над Аравай-ракою.

Дзе моцнай плацінай
Раку сунімалі,
Дзе аж да нябёс
Узнімаліся хвалі.

I неба, і зоры, і месяц сярпом
I сінія хвалі, што горы...
Сядзім мы з сябрамі за дружным сталом
На беразе Чорнага мора.

Сядзім і гамонім — адзін, то другі,
Нам ёсць расказаць што, вядома.
Ад розных мясцін прывялі нас шляхі,
А мы быццам даўна знаёмы.

Сабрала нас лета да хваляў марскіх,
I тут аб жыцці мы гаворым.
I кожнага радасць — ёсць радасць для ўсіх,
А гора — для кожнага гора.

А плыве ён па моры,
Неабсяжным і сінім,
Горда хвалі ўздымае
Параход «Украіна».

Хвалі колеру неба,
Фарбаваныя быццам...
А мне бачыцца мора
Залатое пшаніцы.

А мне бачыцца неба
З даляглядам бяскрайнім,
А мне чуецца гоман
I камбайны... камбайны...

А мне бачацца сёлы,
Пабялёныя хаты,
А мне чуюцца песні,
Што спяваюць дзяўчаты.

Параход «Украіна»!
Рады я, што сустрэўся —

Ну і вяселле было ў нас,
Ну й давялося пагуляць.
Клянуся,
Што і ў гэты час —
Такое трэба пашукаць!

Ну хто б раней падумаць мог,
Каб Насця з нашага сяла,
З сяла пад Брэстам —
Белы Мох,
Аж у Малдавію зайшла.

Не чулі гэтага калісь
Ані мой бацька,
Ані дзед,
А тут разважыш, паглядзіш,
Як быццам так яно і след.

Аж з-пад Днястра,
З малдаўскіх хат,
Служыў у нас адзін салдат.

Жыццё тое даўна, няйначай,
Валамі наперад брыло.
Найболей, што дзед мой пабачыў, —
Сваё валасное сяло.

Ён мора не бачыў ні разу,
Ён выгляду гор не спазнаў.
Ды дзе там, сам цар да Каўказа
Па месяцы цэлым скакаў.

А сёння, як глянеш, не тое, —
Жыццё несутрымна бяжыць,
Народзіцца толькі малое,
А ўжо на машыне сядзіць.

Далей заглядае ўжо вока,
Адлегласці іншы памер,

Лясы з дрымотнай цішынёй,
Як модныя бары, —
З двухстволкай-тулкай за спіной
Ідзе ляснік стары.

З лясамі ўлетку і ўзіму
Ён рады размаўляць:
Дзе сцежка — вулачка яму,
Прагаліна дзе — пляц.

Куды ні пойдзеш — звонкі шлях,
Усюды спеў гучыць,
Гудуць шырокія ў плячах
Дубы, як мудрацы.

Да іх асін падбегла шмат,
Баўтлівых цераз край,
На ўзгор

Разгудзелася балота,
Зашумелі чараціны,
Узяліся за работу
Экскаватары, машыны!..

Хто рыдлёўкай маша ўдала,
Хто карчы з-пад багны рые...
Роўна ложацца каналы,
Быццам стужкі люстраныя.

На Палессі гоман, гоман...

Гул нястрыманы, бясконцы,
Трактары за трактарамі, —
Скібы тлустыя пад сонцам
Рассцілаюцца радамі.

Што дзятлы, клююць сякеры,
Пілы песні заспявалі,

Анега-возера дыміцца,
Стары-стары пятроўскі сад,
Карэла-фінская сталіца,
Савецкай поўначы краса.

Здалёку бор пяшчотай туліць
I навявае казкі-сны...
Між светлых плошчаў,
Новых вуліц
Сляды даўнейшага відны.

Калі Анегі сіняй воды
Кране
Усходняя зара,
Чутны дзяржавінскія оды
I крокі мужнага Пятра.

Ды з тых часоў змяніўся горад,
Ён уздымаўся
З году ў год —

Ёсць у нас такія людзі,
Да якіх заўжды
Пашана.
Камандзір разведкі Горны
Слаўны быў між партызанаў.

Ад Барысава да Оршы
Ў кожнай вёсцы,
Кожнай хаце
Паважалі камандзіра
Ад старога да дзіцяці.

Біў ён ворагаў няшчадна
Колькі моцы,
Колькі сілы,
Ды нямецкая блакада
Камандзіра падкасіла.

На Берлін франты ўзняліся,
I яго хлапцы,
Вядома.
Цяжка ў гэткую часіну

Мая айчына —
Поле, нівы,
Над Нёманам зялёны гай,
Прыгожы Брэст і Мінск шумлівы —
Ўся Беларусь ад краю ў край.

Люблю яе бары, азёры...
Ды як бы іх ні шанаваў,
Калі б не знаў другіх прастораў, —
Напэўна б я засумаваў.

Я палюбіў навечна,
Шчыра
Алтай, Палтаўшчыну і Крым...
Ад Ленінграда да Паміра,
Радзіма, ў сэрцы ты маім!

Балота без краю,
Куп'ё, багавінне...
Драбнюткія сосны
Застыглі ў маркоце...
Сказалі калісьці
Дзяды мне, хлапчыне,
Што ходзяць начамі
Агні на балоце.

Сказалі, што з нетраў,
З глыбокіх аконцаў,
Увысь уздымаецца
Бляск нястрыманы,
Што гэта, няйначай,
Як свецяць чырвонцы,
Што недзе ў бяздонні
Ёсць скарб захаваны.

Падрос я.
Тым скарбам цікавіўся многа.
Не раз я начамі,